ΠΗΓΗ:diaititis.gr
Δύο πολύ ενδιαφέροντα άρθρα των διεθνών εκπαιδευτών Γιάννη Τσαχειλίδη και Πλάτωνα Μποζατζίδη δημοσιεύτηκαν στο μηνιαίο περιοδικό της διαιτησίας REFEREE. Ας δούμε λοιπόν ποιες είναι οι σκέψεις τους.
Αναλυτικά το άρθρο του Γιάννη Τσαχειλίδη: {Επειδή η αποχώρησή μου από την ενεργό δράση είναι σχετικά πρόσφατη, μπορώ να πω με σιγουριά ότι ο ρόλος του παρατηρητή διαιτησίας είναι σαφώς πιο δύσκολος από αυτόν του διαιτητή. Και αυτό διότι ενώ μέσα στην τετράδα των διαιτητών υπάρχει καταμερισμός αρμοδιοτήτων, ο παρατηρητής πρέπει ταυτόχρονα να παρατηρεί και να αξιολογεί τα πάντα. Δεν αρκεί να δει π.χ αν μια φάση είναι ή όχι πέναλτι, αλλά την θέση και την κίνηση του διαιτητή, τη θέση του βοηθού, κατά πόσο μπορούσε να βοηθήσει τον διαιτητή και ταυτόχρονα αν ο τέταρτος εκτέλεσε σωστά τα καθήκοντά του. Επίσης ο παρατηρητής θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός, διότι ένα λάθος του διαιτητή στο κέντρο του γηπέδου μετά από λίγο δεν θα το θυμάται κανείς, ενώ αντίθετα, επειδή τα γραπτά μένουν, αν έχει στην έκθεσή του κάτι που δεν στέκει θα το κουβαλάει διαρκώς και αυτό θα τον εκθέτει.
Από τη φετινή σεζόν η δουλειά μας έχει γίνει πιο εύκολη μετά την εφαρμογή και στη χώρα μας της δυνατότητας για χρήση του βίντεο. Ετσι, έχουμε τις δυνατότητες κάποιες δύσκολες φάσεις, ιδιαίτερα οφσάιντ, να τις δούμε ξανά πριν συντάξουμε την έκθεσή μας. Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, να ενημερώσουμε τον διαιτητή ότι θα κάνουμε χρήση βίντεο επειδή έχουμε αμφιβολία για κάποια φάση και να το αναφέρουμε και στην έκθεσή μας. Εννοείται πως σε αυτές τις περιπτώσεις πάντα βλέπεις με μία… συμπάθεια αυτούς που κρίνεις, διότι όταν μια φάση είναι τόσο δύσκολη ώστε να μην έχεις ξεκάθαρη άποψη δεν μπορείς να καταδικάσεις κάποιον που πρέπει να αποφασίσει σε κλάσματα δευτερολέπτου και χωρίς ριπλέι. Αν. μάλιστα, έχει πάρει την σωστή απόφαση, τότε δικαιούται και κάποιο… μπόνους.
Η κατάργηση της υποχρέωσης να στέλνουμε συνοπτική έκθεση μετά το ματς και ταυτόχρονα το σταμάτημα της παραπομπής με το 5 μας έχει λύσει τρόπο τινά τα χέρια. Αφενός διότι δεν αναγκαζόμαστε να βαθμολογούμε χωρίς να είμαστε σίγουροι και να έχουμε σαφή εικόνα. Οσο για το 5; Από τη στιγμή που καταργήθηκε η κλήρωση, όπου εκτός έμεναν μόνο όσοι είχαν παραπεμφθεί, έμπαινε μόνο για να γλυκαίνουμε τα αυτιά κάποιων που γκρίνιαζαν. Διότι με τον ορισμό αν ένας διαιτητής δεν πάει καλά, μπορεί η επιτροπή να μην τον ορίσει για 1,2,3 παιχνίδια. Συν τοις άλλοις δεν υπάρχει ο κίνδυνος π.χ. ο Κάκος να παίξει ένα ματς Β’ εθνικής, να πάρει 5 επειδή κατά τον παρατηρητή δεν έδωσε ένα πέναλτι και την επόμενη αγωνιστική να μην μπορεί να παίξει στο Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός, ακόμα κι αν τον θέλουν και οι δύο ομάδες.
Με ρωτάνε πολλοί αν ο παρατηρητής κρίνει κάτω από κατάλληλες συνθήκες. Παρά το γεγονός ότι το ιδανικό θα ήταν να βρίσκεται σ’ ένα ειδικό μπουθ, χωρίς κόσμο να τον ενοχλεί, ώστε απερίσπαστος να κρατάει τις σημειώσεις του. Αυτό δεν είναι εφικτό για όλα τα γήπεδα της σούπερ λίγκας, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται, πολύ περισσότερο δε για τις μικρότερες κατηγορίες
Ο κάθε κριτής είναι και εκπαιδευτής του διαιτητή που παρακολουθεί κάθε φορά. Μετά το ματς θα πρέπει να του εξηγήσει και να του δώσει να καταλάβει ποια ήταν τα καλά και ποια τα τρωτά του σημεία. Θα κάνει, όμως, διάλογο και όχι μονόλογο για να αντιληφθεί και πώς είδε τη φάση ο ρέφερι. Και ό,τι του πει, αυτό θα αποτυπώσει και στο χαρτί. Όχι στα αποδυτήρια να του λέει μπράβο και στην έκθεση να γράφει ότι δεν έδωσε καθαρό πέναλτι, επειδή αυτό διαπίστωσε μετά στο βίντεο. Αν έχεις αμφιβολίες ας το πει από την πρώτη στιγμή. Ο παρατηρητής έχει ουσιαστικά ένα ρόλο παρόμοιο με του πατέρα. Όπως ο μπαμπάς επιβραβεύει τα παιδιά του για κάτι το καλό που έκαναν, έτσι τα παρατηρεί για ό,τι στραβό, με στόχο να τα νουθετήσει.
Και κάτι πολύ σημαντικό. Για να μπορέσει ένας παρατηρητής να βοηθήσει έναν διαιτητή και να αποτυπώσει την πραγματική εικόνα του στην αναφορά που συντάσσει, θα πρέπει να είναι άριστα διαβασμένος και να έχει ενημερωθεί για όλες τις αλλαγές στους κανονισμούς. Γι’ αυτό και ήταν απαραίτητες οι εξετάσεις πιστοποίησης που έγιναν το καλοκαίρι. Δεν είναι υποτιμητικό. Εγώ και ο Πλάτωνας Μποζατζίδης δώσαμε εξετάσεις για διεθνείς εκπαιδευτές στη Γαλλία, στα γραπτά, σε βίντεο τεστ και κάναμε παρουσίαση στα αγγλικά την ίδια ώρα και ήμασταν μαζί με μεγάλα ονόματα του παρελθόντος της ευρωπαϊκής διαιτησίας, που και αυτοί ήθελαν να πάρουν την πιστοποίηση. Αυτό από μόνο του κάτι λέει}.
Ο Πλάτων Μποζατζίδης γράφει: {Επειδή γενικά η κοινωνία εξελίσσεται το κομμάτι της διαιτησίας δεν μπορεί να μείνει πίσω. Ετσι, σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια ο παρατηρητής έχει περισσότερα εφόδια προκειμένου να κρίνει τον διαιτητή, αλλά και ταυτόχρονα να τον βοηθήσει να βελτιωθεί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μέχρι πρόσφατα ο παρατηρητής ήταν υποχρεωμένος να στέλνει άμεσα την αναφορά του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κάποιες φορές να μην έχει ξεκάθαρη άποψη για κάποια φάση και να την καταγράφει λανθασμένα στην έκθεσή του. Όταν πλέον μαζί με τους υπόλοιπους την έβλεπε αναλυτικά και καταλάβαινε ποια ήταν η σωστή απόφαση, δεν μπορούσε να κάνει κάτι, είχε πετάξει το πουλάκι. Αντίθετα τώρα σε κάποιες περιπτώσεις ο παρατηρητής έχει το δικαίωμα να αναφέρει στην εκθεσή του πως επειδή μία φάση ήταν ιδιαίτερα δύσκολη χρησιμοποίησε το βίντεο γι α να διαμορφώσει άποψη. Το ίδιο φυσικά θα πρέπει να αναφέρει και στην διαιτητική ομάδα όταν μιλήσει μαζί της μετά τον αγώνα. Ότι θα δει προσεκτικά τη φάση ή τις φάσεις που έχει αμφιβολία και αναλόγως θα συντάξει την έκθεσή του.
Γενικότερα, πάντως, και με την πάροδο των χρόνων ο ρόλος του παρατηρητή έχει διαφοροποιηθεί. Το κυριότερο όλων είναι πως πλέον ο κριτής με τη έκθεσή του ξεσκονίζει τον διαιτητή, τον εξετάζει από την κορυφή μέχρι τα νύχια. Δεν αρκείται σε μια απλή αναφορά αν ήταν καλός, μέτριος ή κακός. Αναλύει όλα τα στοιχεία του ρέφερι, την προσωπικότητά του, τα σφυρίγματά του, το παράστημά του, την φυσική του κατάσταση, την επικοινωνία με τους παίκτες, τη δυνατότητα να διαχειριστεί ένα παιχνίδι, την ευστροφία του, τις θέσεις που παίρνει, τη συνεργασία με τους βοηθούς και τον τέταρτο, ακόμα και τα απρόοπτα που μπορούν να του τύχουν. Γι’ αυτό, άλλωστε, η έκθεση από δύο σελίδες που ήταν έχει γίνει πλέον 8-9.
Μεγάλο ρόλο για να πάει καλά μια διαιτητική ομάδα είναι η κατάλληλη προετοιμασία της. Τα τέσσερα άτομα που την αποτελούν είναι σαν αντίστοιχα γρανάζια μιας μηχανής. Φανταστείτε ένα από αυτά να γυρίζει ανάποδα. Κόλλησε η μηχανή. Διαιτητής, βοηθοί και τέταρτος πρέπει να μιλάνε πριν από το παιχνίδι και να ξεκαθαρίζουν τους ρόλους τους. Και θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο πως οι τρεις εισηγούνται και ο ένας αποφασίζει. Επίσης στο ημίχρονο θα πρέπει να συζητήσουν το πώς πήγαν μέχρι τότε κι αν υπήρξε κάποιο πρόβλημα. Το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και μετά το τέλος του ματς.
Απότίμηση της διαιτησίας θα πρέπει να γίνεται στο τέλος του ματς και με τον παρατηρητή. Αυτός θα πρέπει να καθίσει και να συζητήσει με την διαιτητική ομάδα για τα θετικά, τα αρνητικά, αλλά και τα περιθώρια βελτίωσης. Να ρωτήσει τον διαιτητή για κάποια φάση την γνώμη του και πώς την είδε. Για να του πει αυτός αν κάποιος παίκτης μπήκε μπροστά του π.χ. και του έκλεισε το οπτικό του πεδίο. Ο παρατηρητής ούτε θα μπει για ένα λεπτό να πει στον ρέφερι {συγχαρητήρια και γειά σου}, ούτε, όμως, και {τι ήταν αυτά που έδινες, παράτα τα, δεν κάνεις για διιατητής}. Αυτά, χωρίς να θέλω να κατηγορήσω τους παλαιότερους συναδέλφους, μπορεί να υπήρχαν παλαιά, αλλά τώρα πλέον δεν υπάρχουν.
Ο παρατηρητής θα πρέπει να είναι σε διαρκή επαφή με τον διαιτητή. Ακόμα και πριν από το παιχνίδι κι ας μην είναι μέντοράς του. Στην Ευρώπη ο παρατηρητής και η διαιτητική ομάδα μένουν στο ίδιο ξενοδοχείο και συζητάνε για το ματς. Εδώ, αν κάποιος τους δει μαζί πιο νωρίς από τον αγώνα, αρχίζει τα σενάρια συνομωσίας ότι ετοιμάζεται το έδαφος για να κουκουλωθεί κάποια κακή διαιτησία. Καλά, στην εποχή μας, όπου έχουμε 10 κάμερες τουλάχιστον σε κάθε ματς, πώς θα κάνει ο παρατηρητής το μαύρο, άσπρο;
Τόσο ο παρατηρητής, όσο και ο διαιτητής, αλλά και ο εκπαιδευτής για να μπορέσουν να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους θα πρέπει να είναι καλά διαβασμένοι. Από το καλοκαίρι όλα άλλαξαν και ουσιαστικά οργανώθηκε η εκπαίδευση από το μηδέν με υπεύθυνη την ΔΑΔ και τον Κύρο Βασσάρα. Και δόθηκε βάρος στην ενιαία φιλοσοφία, διδασκαλία και εφαρμογή των κανονισμών. Μία είναι η σωστή απόφαση. Το {κατά την γνώμη μου} και {σύμφωνα με την κρίση του διαιτητή} που προκαλούν σύγχυση δεν έχουν θέση. Και αυτό ξεκαθαρίζουν στα σεμινάριά τους η ΦΙΦΑ και η ΟΥΕΦΑ.
Για να πετύχει ένας διαιτητής ή ένας βοηθός στο έργο του θα πρέπει να είναι 100% συγκεντρωμένος. Το μυαλό του θα πρέπει να είναι αποκλειστικά στο γήπεδο και σε αυτό που κάνει. Αν είναι έστω 90-95% και έχει και κάτι άλλο που σκέφτεται, καλό είναι να βάλει κώλυμα. Δεν χάλασε ο κόσμος αν δεν παίξει 1-2 αγωνιστικές.
Επίσης θέλω να τονίσω ότι το να εξετάζουμε τις φάσεις στην τηλεόραση με πέντε ριπλέι, γραμμές, ευθείες και τεθλασμένες για να δούμε αν εξέχει ένα παπούτσι ή μια μύτη δεν εξυπηρετεί σε τίποτα και δεν προσφέρει στην διαιτησία. Ο διαιτητής σφυρίζει ό,τι βλέπει εκείνη τη στιγμή. Δεν έχει την πολυτέλεια του ριπλέι}.
