Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2010

Ο Κύρος Βασσάρας μιλάει στο Referee

ΠΗΓΗ: diaitisia.gr
Ο Κύρος Βασσάρας μιλάει για όλους και για όλα στον Παναγιώτη Κουτάκο.

Ο Κύρος Βασσάρας με βάση το παλμαρέ του είναι ο πλέον επιτυχημένος Έλληνας Διαιτητής όλων των εποχών. Είναι, άλλωστε, ο μόνος που έχει σφυρίξει σε μουντιάλ, Euro, Ολυμπιακούς αγώνες και πλήθος αγώνων τσάμπιονς λιγκ.

Τον περασμένο Απρίλιο και μετά από έναν σοβαρό τραυματισμό κρέμασε την σφυρίχτρα του και τον Ιούνιο με απόφαση της ΕΠΟ ανέλαβε το νεοσύστατο πόστο του διευθυντή Ανάπτυξης.
Ο 43χρονος βετεράνος ρέφερι μίλησε στο {R} για όλα. Για την αποστολή της Διεύθυνσης Ανάπτυξης, για τις αλλαγές στον τρόπο εκπαίδευσης και ανάδειξης Διαιτητών, για το πώς βλέπουν οι Ευρωπαίοι την ελληνική Διαιτησία. Επίσης απάντησε στις επικρίσεις που έχει δεχθεί και τόνισε πως δεν απαγορεύεται σε κανέναν η συμμετοχή στα διαιτητικά δρώμενα.

- Μετά από το φινάλε μιας μεγάλης καριέρας η ΕΠΟ σας αναθέτει την ευθύνη της Διεύθυνσης Ανάπτυξης και σας ζητάει τι;
Η ΕΠΟ στα πλαίσια της προετοιμασίας της για την ένταξή της στη Συνθήκη Διαιτησίας της ΟΥΕΦΑ δημιούργησε ένα τμήμα μέσα στους κόλπους της για να ασχοληθεί αποκλειστικά με την επιμόρφωση και εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων στην Διαιτησία. Με αυτό τον τρόπο επιθυμεί την βελτίωση και τον έλεγχο της ποιότητας Διαιτητών, Βοηθών, Παρατηρητών, Εκπαιδευτών και να εφαρμόσει, ένα ενιαίο καθεστώς, μια συγκεκριμένη δομή της Διαιτησίας σε όλα τα επίπεδα. Επίσης επιδιώκει την οργάνωση μιας στέρεης βάσης με σκοπό την συστηματική εκπαίδευση, διότι όταν έχεις καλά επιμορφωμένους και γυμνασμένους Διαιτητές μπορείς να προσδοκάς καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον.
Η ΕΠΟ επέλεξε εμένα με συνεργάτη τον Γιώργο Γιαννόπουλο για να τα εφαρμόσουμε όλα αυτά. Διοργανώσαμε σεμινάρια για να εξετάσουμε το επίπεδο των Ελλήνων Διαιτητών, Βοηθών, Παρατηρητών και Εκπαιδευτών. Κλήθηκαν Παρατηρητές ξένοι και Εκπαιδευτές από την ΟΥΕΦΑ έτσι ώστε με την εμπειρία τους να συμβάλουν στην ανάπτυξη της ελληνικής Διαιτησίας.

- Η ΕΠΟ μίλησε για επανάσταση στο χώρο της Διαιτησίας, για μια νέα σελίδα...
Ο σκοπός ήταν να διαπιστώσουμε πού βρισκόμαστε και πού μπορούμε να πάμε. Έπρεπε σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα, διότι η απόφαση πάρθηκε στα μέσα Ιουνίου, να ετοιμάσουμε τα σεμινάρια, ώστε να ξεκινήσουν οι επίσημοι αγώνες. Έπρεπε να διαπιστώσουμε ποιοι και πόσοι θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν τους Διαιτητές και τι δυνατότητες είχαμε. Με βάση την συνθήκη διαιτησίας της ΟΥΕΦΑ αυτοί έπρεπε να ενημερωθούν για τις τροποποιήσεις και ερμηνείες κανονισμών που έδινε η ίδια η ευρωπαϊκή ομοσπονδία και ακολούθως να περάσουν κάποια τεστ, όπως αυτά που κάναμε. Η εξέταση γινότανε με την μέθοδο των πολλαπλών απαντήσεων, όπου δεν σου δίνεται η δυνατότητα να διατυπώσεις κρίση, αλλά σου λέει πως από τις τέσσερις απαντήσεις η μία είναι σωστή. Έτσι κάνεις και φρεσκάρισμα των γνώσεών σου. Παγκοσμίως δεν υπάρχει άλλη μέθοδος εξέτασης παρά μόνο τα τεστ.
Ακολούθως ελέγξαμε τους Παρατηρητές και οφθαλμολογικά, για να δούμε πώς μπορεί να λειτουργήσει ο καθένας με γυαλιά ή φακούς, ξεχνώντας τα παλιά δεδομένα, που απαγόρευαν αυτά σε Παρατηρητές και Διαιτητές.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να κάνω και μία διευκρίνιση, γιατί κάποιοι αντέδρασαν που εγώ, ο Μπριάκος, ο Μπίκας, ο Τσαχειλίδης και ο Πλάτωνας Μποζατζίδης δεν περάσαμε τις εγχώριες εξετάσεις. Περάσαμε εξετάσεις στα σεμινάρια της ΟΥΕΦΑ για να γίνουμε διεθνείς Παρατηρητές και Εκπαιδευτές αντίστοιχα.
Όσοι είχαν τα νόμιμα προσόντα, κάτι που ελέγχει η ΚΕΔ, αλλά και η ΕΠΟ, και ενδιαφέρονταν ήρθαν να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Όλους αυτούς τους ελέγξαμε στο βίντεο τεστ σε κάποιες φάσεις που γίνονται στα γήπεδα, ζητώντας μόνο με ένα ριπλέι να κρίνουν τη φάση. Προβάλλαμε δέκα φάσεις (πέντε για οφσάιντ και πέντε άλλες). Και εκεί δείξαμε ελαστικότητα.
Από τους Εκπαιδευτές ζητήσαμε να δείξουν την ικανότητα μεταδοτικότητάς τους σχολιάζοντας ένα κλιπ που τυχαία επέλεξαν με κλήρωση για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφισβήτηση.
Επίσης κάναμε εκπαιδευτικά παιχνίδια με ποδοσφαιριστές και Διαιτητές για να δούμε την παρατηρητικότητα των Παρατηρητών σε θέματα παραβίασης των κανονισμών, αλλά και ταυτόχρονα την ικανότητά τους να περιγράψουν στην έκθεση, η οποία είναι αυτή που χρησιμοποιείται από την ΟΥΕΦΑ, τα προσόντα, τα θετικά σημεία του διαιτητή, αλλά αυτά που ήταν προς βελτίωση.
Στη συνέχεια περάσαμε στους ίδιους τους ρέφερι. Τους καλέσαμε σε σεμινάρια στη Καλαμάτα και σε άλλες πόλεις και τους περάσαμε από αγωνιστικές δοκιμασίες στις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Έτρεχαν 7-9 το πρωί και 7.30-11 το βράδυ, σε χαμηλό υψόμετρο σε σχέση με την επιφάνεια της θάλασσας, ώστε να υπάρχει καλύτερη πρόσληψη οξυγόνου και χρησιμοποιήθηκαν όλα τα μέσα από την ΟΥΕΦΑ (ηλεκτρονική χρονομέτρηση σπριντ, βοηθητικό ηχητικό σήμα, μπιπ).
Έγινε εκπαίδευση με το αρτιότερο οπτικοακουστικό υλικό που υπήρχε από την ΟΥΕΦΑ και με καλεσμένους καθηγητές από την ευρωπαϊκή ομοσπονδία για να δώσουμε τις καλύτερες βάσεις στους Διαιτητές μας εν όψει των πρωταθλημάτων. Επιπλέον κάναμε και το ψυχολογικό τεστ παρουσία του κ. Λόπεθ, υπεύθυνου της ΦΙΦΑ, που στην ουσία ήταν μια δοκιμασία υπό δύσκολες συνθήκες, όπου μπορεί να βρεθεί ο Διαιτητής.
Οι εξετάσεις σε συνεργασία με την ΚΕΔ και παρουσία των μελών της ήταν για όλους οι ίδιες για να μην υπάρχει περιθώριο για παράπονα σχετικά με αδικίες. Και η εκπαίδευση και τα τεστ έγιναν με ενιαία φιλοσοφία για όλους.

- Η εικόνα από τις γραπτές και αγωνιστικές εξετάσεις σας ικανοποιεί;
Στα αγωνιστικά τεστ υπήρξε ένα αυξημένο ποσοστό αποτυχίας σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Ορισμένοι Διαιτητές βρέθηκαν απροετοίμαστοι, όπως μας είπαν και οι ίδιοι. Επίσης, διαπιστώθηκε πως χρειάζεται βελτίωση στο θέμα της γνώσης των κανονισμών. Οι ίδιοι είπαν πως δεν είχαν συνηθίσει σε αυτό το σύστημα. Όσοι το πήραν αψήφιστα δεν είχαν καλά αποτελέσματα. Όσοι ήταν προετοιμασμένοι πήγαν πολύ καλά. Τώρα, το πόσο μεγάλο είναι το ποσοστό αποτυχίας, αυτό θα πρέπει να το δούμε σε σύγκριση της πρώτης χρονιάς με τη δεύτερη. Στοιχεία προηγούμενων ετών δεν υπάρχουν για να τα συγκρίνω με τα σημερινά. Στόχος του προγράμματος ανάπτυξης είναι να δούμε αποτελέσματα βελτίωσης σε πρώτη φάση σε τρία χρόνια και μετά σε πέντε χρόνια να έχουμε τα δείγματα με βάση τη δουλειά που κάνουμε. Θα πρέπει, όμως, Διαιτητές, Βοηθοί, Παρατηρητές και Εκπαιδευτές να καταλάβουν ότι αυτοί οι ίδιοι είναι οι πλέον πολύτιμοι συνεργάτες μας. Πράξαμε το αυτονόητο, σωστή προετοιμασία και καταγραφή προσόντων προς αξιολόγηση εν όψει της νέας αγωνιστικής περιόδου.

- Υπήρξαν, πάντως, και αντιδράσεις. Η ΟΔΠΕ σας έχει {καρφώσει} κάποιες φορές σε ανακοινώσεις της. Κάποιοι καθηγητές Διαιτησίας είπαν ότι είναι απαράδεκτο να καλούνται να ξαναγράψουν εξετάσεις…
Σέβομαι και τιμώ όλους αυτούς τους ανθρώπους, τους καθηγητές Διαιτησίας της ΟΔΠΕ, για τα όσα έχουν προσφέρει στον χώρο. Για να προχωρήσουμε, όμως, το πρόγραμμα ανάπτυξης ,έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε ανθρώπους που να έχουν πρόσφατες εμπειρίες και η ηλικία τους να τους το επιτρέπει. Επίσης, να βάλουμε τις βάσεις για σύγχρονες μορφές εκπαίδευσης με ανθρώπους που έχουν εξοικείωση με την τεχνολογία, για να μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Δεν απαγορεύτηκε, όμως, ποτέ σε κανέναν συνάδελφο που έχει εμπειρία ετών να μετέχει σε συγκέντρωση και να εκφράσει την άποψή του. Αντίθετα, έχουμε πει πως πρώτα κάνουμε διάλογο, καταθέτουμε τις εμπειρίες μας , αλλά ο Εκπαιδευτής ΕΠΟ θα διευθύνει μια συγκέντρωση ή ένα σεμινάριο, με βάση μια συγκεκριμένη μέθοδο διδασκαλίας και με στόχο να υπάρχει μια ενιαία ερμηνεία και εφαρμογή των κανονισμών. Αυτός θα έχει τον τελευταίο λόγο, βάσει των οδηγιών της ΟΥΕΦΑ και της ΦΙΦΑ. Θέλουμε να καταργήσουμε το {πιστεύω } και το {κατά τη γνώμη μου}, που προκαλούν σύγχυση στους Διαιτητές. Η τραγική συνέπεια όταν ο κάθε Διαιτητής ακούει διαφορετικές ερμηνείες είναι να υπάρχει ανομοιογένεια στα σφυρίγματα και να προκαλείται στον φίλαθλο κόσμο καχυποψία. Ένας είναι ο κανονισμός και ο πιστοποιημένος Εκπαιδευτής θα δίνει την μοναδική σωστή απάντηση.
Με πρόταση, που έχω ήδη κάνει, ζητάμε την βοήθεια των παλαιών Διαιτητών μιας μεγαλύτερης ηλικίας, με την επιλογή κάποιων εξ αυτών ως τεχνικών συμβούλων, διότι λόγω του κανονισμού της ΕΠΟ δεν έχουν το δικαίωμα να είναι Παρατηρητές ή Εκπαιδευτές. Ειδικά σε περιοχές όπου έχουμε πρόβλημα, αυτοί οι τεχνικοί σύμβουλοι μπορούν να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο. Κανένας, όμως, δεν μπορεί να διευθύνει μια συγκέντρωση ή ένα σεμινάριο, αν δεν έχει κάνει έναν εκπαιδευτικό κύκλο και δεν έχει περάσει από τις απαραίτητες εξετάσεις. Το όριο ηλικίας υπάρχει και στην ΟΥΕΦΑ. Κι εμείς στην ΔΑΔ (Διεύθυνση Ανάπτυξης Διαιτησίας ) εφαρμόζουμε ό,τι μας ζητά η ελληνική και η ευρωπαϊκή ομοσπονδία. Δημιουργείται μια νέα κατάσταση και στο μέλλον κάποιοι Παρατηρητές με την εμπειρία που θα έχουν αποκομίσει θα μπορέσουν να κρίνουν προοδευτικά Διαιτητές σε μεγαλύτερες κατηγορίες. Η δουλειά Παρατηρητών και Εκπαιδευτών θα αξιολογείται ανάλογα με την απόδοση και προσφορά τους.

- Διάθεση για να μπει νέο αίμα στο χώρο υπάρχει;
Και στις νέες Σχολές Διαιτησίας δόθηκε μια ενιαία κατεύθυνση στην μορφή της εκπαίδευσης. Οι ΕΔ των ΕΠΣ επικοινωνούν με την Διεύθυνση Ανάπτυξης για τα μαθήματα. Επιλέξαμε το πρόγραμμα των 10 εκπαιδευτικών ημερών από την ΦΙΦΑ ως το πλέον κατάλληλο. Αρκετές από τις ΕΔ των ενώσεων συνεργάζονται με τους Συνδέσμους και εκπονούν μια καμπάνια προσέλκυσης νέων Διαιτητών. Η δική μας προτροπή είναι να υπάρχει μια άψογη συνεργασία μεταξύ τους. Αφού, λοιπόν, η κάθε ΕΔ παραλάβει την ενιαία αφίσα που δημιουργήσαμε, δύναται να προσκαλέσει στα μαθήματα ως κίνητρο προσέλκυσης για τους νέους, πρώην και νυν διεθνείς Διαιτητές ή ρέφερι σούπερ λίγκας . Στους Εκπαιδευτές δόθηκαν σε ηλεκτρονική μορφή μια σειρά από μαθήματα για όλους τους κανόνες του παιχνιδιού, για να βοηθηθούν στη ανάπτυξη της διδασκαλίας τους. Στόχος είναι όλες οι σχολές να παρακολουθήσουν το ίδιο εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο είναι εγκεκριμένο από τη Διεύθυνση Ανάπτυξης και έχει προετοιμαστεί σε συνεργασία με μια επίλεκτη ομάδα εκπαιδευτών. Οι κατηγορίες των μαθημάτων έχουν διαχωριστεί σε πρώτη φάση με ελάχιστη κατηγορία των Εκπαιδευτών, διότι κάποιοι βασικοί κανόνες διδάσκονται από Εκπαιδευτές ΕΠΟ υψηλότερης κατηγορίας, όπως αυτοί κατατάχθηκαν μετά τις εξετάσεις στα σεμινάρια που έγιναν.
Το ευχάριστο είναι πως στις σχολές ήρθαν πολλά νεαρά άτομα. Οι εξετάσεις έγιναν όπως στα σεμινάρια προεπιλογής. Υπήρξε απόλυτη διαφάνεια και παρουσία εκπροσώπου της ΔΑΔ.

- Ποιος ο ρόλος της ΔΑΔ στις επιλογές και τους ορισμούς Διαιτητών;
Η αξιολόγηση και ο ορισμός των Διαιτητών βάσει του κανονισμού ΕΠΟ είναι αποκλειστικά καθήκον της ΚΕΔ. Η Διεύθυνση Ανάπτυξης έχει την υποχρέωση να ετοιμάσει μια βάση δεδομένων. Και από εδώ και στο εξής τα πάντα θα υπάρχουν καταχωρημένα στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές , για να μπορεί η Επιτροπή Διαιτησίας να τα χρησιμοποιεί ανά πάσα στιγμή. Με βάση τις επιταγές της ΟΥΕΦΑ θα έπρεπε να υπάρξει μείωση του αριθμού των Διαιτητών στους πίνακες, ώστε να παίζουν περισσότερα παιχνίδια. Είμαστε σε μια μεταβατική περίοδο και ναι μεν υπήρξε μείωση, αλλά όχι στα επίπεδα που επιθυμούσε η ευρωπαϊκή ομοσπονδία.
Το εκπαιδευτικό κομμάτι και το θέμα της εκγύμνασης είναι στη Διεύθυνση Ανάπτυξης. Υπάρχει εθνικός γυμναστής, ο Βασίλης Λώλης , ο οποίος με την βοήθεια δύο πρώην Διαιτητών και γυμναστών, της Ελένης Κυρίου και του Παναγιώτη Μαυρόπουλου, εκπονούν προγράμματα εκγύμνασης και ελέγχου φυσικής κατάστασης. Τρέχουμε το θέμα της καταγραφής των ταλέντων και προχωράμε με την ΚΕΔ για τον ορισμό μεντόρων. Έχουμε φτιάξει μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη με εκπαιδευτικά κλιπ από τα ελληνικά πρωταθλήματα, επαγγελματικά και ερασιτεχνικά για διδακτικούς σκοπούς. Επίσης δημιουργούμε μια βάση δεδομένων για τον κάθε Διαιτητή, από τα φυτώρια ακόμα. Επιπλέον, μέσω e-mail, ενημερώνουμε κάθε Διαιτητή και τις ΕΔ/ΕΠΣ για φάσεις που αμφισβητήθηκαν ή προκάλεσαν σύγχυση για την ερμηνεία και την σωστή απόφαση, ενώ προετοιμάζουμε την έκδοση των κανονισμών του παιχνιδιού, που θα τους συσχετίζουμε με τους κανόνες του ΚΑΠ.
Εκπονούμε προγράμματα συνεργασίας με ομοσπονδίες του εξωτερικού, έτσι ώστε οι Διαιτητές μας, κατά κύριο λόγο οι διεθνείς, να αποκτούν εμπειρίες από διοργανώσεις, διαφορετικής κουλτούρας, να βάζουν διεθνή παιχνίδια στα πόδια τους και να είναι έτοιμοι για να αποδώσουν καλύτερα σε διοργανώσεις της ΟΥΕΦΑ και της ΦΙΦΑ, αλλά και να παίζουν όταν δεν αγωνίζονται στο ελληνικό πρωτάθλημα. Επίσης ανταλλάσσουμε σκέψεις και εμπειρίες με στόχο την βελτίωση της ποιότητας των Διαιτητών μας και με άλλες ομοσπονδίες του εξωτερικού.

- Πόσο σημαντική είναι η ένταξη της ΕΠΟ στη σύμβαση Διαιτησίας της ΟΥΕΦΑ;
Η ΟΥΕΦΑ τρέχει το ίδιο πρόγραμμα Ανάπτυξης Διαιτησίας σε όλη την Ευρώπη. Στόχος της είναι όταν κάποιος μπει στους κόλπους της ως διεθνής Διαιτητής, αυτή να γνωρίζει, μέσα από το κατάλληλο πενταετές πρόγραμμα που έχει εφαρμόσει η ομοσπονδία του, ότι αυτός διαθέτει τα προσόντα και τα ελάχιστα κριτήρια που έχει θέσει για να μπορεί να διευθύνει αγώνες στις διοργανώσεις της. Για να το πετύχει, λοιπόν, αυτό έχει δώσει συγκεκριμένες οδηγίες στις χώρες που έχουν ενταχθεί ή είναι υπό ένταξη, σε θέματα οργάνωσης και εκπαίδευσης Διαιτητών , προκειμένου όπου χρειάζεται να κάνουν τις απαραίτητες αλλαγές. Μόλις περάσει αυτή η πενταετία και με δεδομένο ότι κάθε χρόνο η ομοσπονδία θα ελέγχεται, θα έλθει οδηγία, ότι για να ορισθεί Διαιτητής σε αγώνα ή για να γίνει κάποιος διεθνής θα πρέπει η χώρα του να έχει οπωσδήποτε ενταχθεί σε αυτή την σύμβαση. Να τηρεί τις ελάχιστες προδιαγραφές που έχει ορίσει η ΟΥΕΦΑ. Στην διαδικασία της ένταξης και των αλλαγών μπαίνουν πλέον ακόμα και οι χώρες που είχαν αναπτύξει ένα δικό τους μοντέλο και επέμεναν να ισχύσει αυτό, πχ η Αγγλία. Αντίστοιχο πρόγραμμα εκπονεί και η ΦΙΦΑ προκειμένου να ζητήσει από τις συνομοσπονδίες να το εφαρμόσουν.

- Ποια είναι η γνώμη που έχουν στην ΟΥΕΦΑ για την ελληνική Διαιτησία;
Όταν βλέπουν έξω Έλληνες Διαιτητές να παίζουν σε αγώνες τσάμπιονς λιγκ, ΟΥΕΦΑ, εθνικών ομάδων καταλαβαίνουν ότι σε αυτή τη χώρα υπάρχουν ρέφερι που έχουν καλές προδιαγραφές. Αυτό για το οποίο πρέπει να πειστούν είναι πως μπορούμε να πάμε καλύτερα. Πολύ παλαιότερα ο πίνακας των διεθνών άλλαζε κάθε χρόνο. Τα τελευταία χρόνια έχουμε μια σταθερότητα. Σκοπός ήταν να έχουμε σχετικά νεαρούς σε ηλικία διεθνείς Διαιτητές, ώστε να μπορούν να φτάσουν το όνειρο, που λέγεται μεγάλη διοργάνωση της ΟΥΕΦΑ. Παράλληλα η ευρωπαϊκή ομοσπονδία περιμένει να δει να γίνονται τα απαραίτητα βήματα προκειμένου κάποιοι Έλληνες Διαιτητές να φτάσουν εκεί όπου ήμουν εγώ όταν σταμάτησα ή και πιο ψηλά. Το πιο δύσκολο πράγμα είναι να διατηρηθείς σε υψηλό επίπεδο. Το να φτάσεις στην κορυφή απαιτεί προσπάθεια. Το να διατηρηθείς εκεί είναι ο μεγάλος αγώνας. Πρέπει να μαθαίνεις συνεχώς και να έχεις αυτοπεποίθηση.
Το πρωτάθλημά μας διεξάγεται σε δύσκολες συνθήκες για τον Διαιτητή. Έχει τα χαρακτηριστικά των μεσογειακών χωρών και ταυτόχρονα κάποια ελληνικά στοιχεία. Ακριβώς επειδή οι Έλληνες ρέφερι παίζουν σ’ ένα τόσο δύσκολο πρωτάθλημα, μπορούν να πάνε καλά έξω και στην Επιτροπή Διαιτησίας της ΟΥΕΦΑ το ξέρουμε αυτό.

- Την καχυποψία που υπάρχει στην Ελλάδα, πώς μπορούμε να την καταπολεμήσουμε;
Πρέπει να αλλάξουμε την εικόνα του Διαιτητή στη χώρα μας. Είναι ανάγκη να πείσουμε τον κόσμο ότι κι εμείς σαν μια ομάδα προετοιμαζόμαστε, γυμναζόμαστε, επιμορφωνόμαστε, να μας δει με άλλο μάτι. Πήραμε εκπαιδευτικό υλικό από αγώνες και ζητήσαμε από την ΕΠΟ την άδεια για τη διοργάνωση κάποιων ημερίδων ή επιμορφωτικών συναντήσεων, αρχικά με τη συμμετοχή παικτών και προπονητών της σούπερ λίγκα, που είναι η βιτρίνα και αποτελούν πρότυπα. Και αυτό για να καλλιεργηθεί ένα κλίμα κατανόησης και να μειωθούν τα κρούσματα αντιαθλητικών συμπεριφορών.
Επίσης είχαμε επιμορφωτικές συναντήσεις με τους παίκτες των ομάδων. Ό,τι ακριβώς διδάξαμε στους Διαιτητές, δείξαμε και στους ποδοσφαιριστές.
Το ζήτημα, όμως, δεν είναι να ξέρεις τον κανονισμό, αλλά να έχεις την προσωπικότητα να τον εφαρμόζεις το ίδιο σε όλες τις ομάδες και όλα τα πρωταθλήματα. Αυτό το κλίμα κατανόησης δεν φτιάχνεται από τη μία μέρα στην άλλη. Περιμένουμε να δρέψουμε τους καρπούς στα επόμενα χρόνια.

- Ναι, αλλά οι παράγοντές μας έχουν συνηθίσει να {βάζουν} Διαιτητές σε άρματα ομάδων… Επί χρόνια ήσασταν στους κορυφαίους Διαιτητές στην Ευρώπη, αλλά εδώ υπήρχε αμφισβήτηση.
Μπορούμε να αλλάξουμε την ελληνική κοινωνία με μία κίνηση; Όχι. Άρα, ούτε η Διαιτησία μπορεί να το κάνει. Έχουμε ως χώρα προβλήματα και στραβά, τα οποία μεταφέρονται και στο ποδόσφαιρο. Στις ημερίδες που προανέφερα ακούσαμε πολλές φορές τις φράσεις {δεν το γνώριζα}, {δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν το ήξερα τόσο καιρό}. Στόχος μας είναι να κάθονται όλοι, παράγοντες, παίκτες, προπονητές, παιδάκια από τις ακαδημίες και Διαιτητές, μαζί και να μαθαίνουν για το ποδόσφαιρο. Αν το καταφέρουμε αυτό θα αλλάξουμε αργότερα και τη νοοτροπία.
Όσο για την αμφισβήτηση; {Ουδείς προφήτης στον τόπο του}, λένε. Δεν νομίζω πως υπάρχει Έλληνας, με οτιδήποτε κι αν ασχολείται, που να μην το έχει νιώσει αυτό. Είναι ελληνικό φαινόμενο. Για ό,τι έκανα στη ζωή μου έμαθα να δικαιώνομαι αργά. Ποτέ δεν κοίταξα πίσω, δεξιά ή αριστερά. Μόνο μπροστά. Και ποτέ δεν στάθηκα στην οποιαδήποτε κριτική. Την δεχόμουν, προχωρούσα και προχωράω.

- Όσο περνούν τα χρόνια αυξάνονται οι απαιτήσεις από τους Διαιτητές. Τους θέλουν επαγγελματίες, αν και τυπικά δεν είναι κι ενώ κινούνται σ΄ ένα χώρο με τεράστιες αμοιβές…
Στην Ευρώπη αμιγώς επαγγελματίες Διαιτητές δεν υπάρχουν πουθενά. Η διάρκεια της καριέρας τους είναι τέτοια που δεν τους επιτρέπει να κινούνται σε οικονομικές και ασφαλιστικές συνθήκες ανάλογες ενός μισθωτού ή ελεύθερου επαγγελματία. Διότι τι μπορεί να κάνει όταν σταματήσει την καριέρα του ή για κάποιους λόγους δεν μπορεί να παίξει;
Αυτό που μπορεί να γίνει είναι ένας Διαιτητής να εκπαιδεύεται και να γυμνάζεται επαγγελματικά και να του δίδονται τέτοιες αμοιβές που να μπορεί να επιλέξει στο διάστημα που παίζει αν θα είναι αμιγώς Διαιτητής ή έστω ημιεπαγγελματίας. Να μπορεί να φροντίσει για το μέλλον. Σε κάποιες χώρες οι αμοιβές είναι τέτοιες που επιτρέπουν στους Διαιτητές να έχουν επαγγέλματα ή να διαμορφώνουν έτσι την επαγγελματική τους ενασχόληση, ώστε να διαθέτουν πολύ χρόνο στη Διαιτησία. Όταν θέλεις να φτάσεις ψηλά πρέπει να θυσιάσεις πολλά πράγματα και αυτό που τους βοηθάει και τους κρατάει είναι πρώτα απ’ όλα η οικογένειά τους και η θέληση του καθενός να έχει στόχους.

- Στη χώρα μας πώς είναι τα πράγματα σχετικά με τις αμοιβές;
Σαφώς και τα πράγματα είναι καλύτερα από παλαιότερα. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι αμοιβές είναι ίδιες εδώ και 4 περίπου χρόνια. Βάσει των θυσιών που κάνουν οι Διαιτητές και των χρημάτων που παίρνουν οι ποδοσφαιριστές, η αμοιβή των ρέφερι θα πρέπει να είναι, τουλάχιστον στη σούπερ λίγκα, στο επίπεδο της ελάχιστης ενός επαγγελματία ποδοσφαιριστή. Διότι η προετοιμασία ενός Διαιτητή της μεγάλης κατηγορίας δεν διαφέρει από αυτή του επαγγελματία ποδοσφαιριστή, όπως και οι απαιτήσεις. Και αν αυτό δεν συμβαίνει, θα πρέπει να γίνει, έτσι ώστε να μιλάμε για αθλητές που από διαφορετική σκοπιά υπηρετούν το ίδιο άθλημα.

- Εγκαταλείψατε πρόσφατα την ενεργό δράση μετά από μία μεγάλη καριέρα. Υπάρχει κάτι που τη θολώνει; Ένας τελικός τσάμπιονς λιγκ ή ΟΥΕΦΑ ίσως…
Ποιος δεν θα ήθελε τα παίξει έναν τελικό; Έχω τέσσερις ημιτελικούς, δύο και δύο, όπως και δύο τελικούς σε παγκόσμιο U-17 και Ολυμπιακούς αγώνες. Έχω χορτάσει από παιχνίδια υψηλού επιπέδου, έχω απολαύσει τη Διαιτησία, έχω δει να αμείβονται οι θυσίες που έχω κάνει στον μέγιστο βαθμό. Στο τελευταίο Euro δεν ήμουν μόνος μου. Είχα βοηθούς τον Δημήτρη Μποζατζίδη και τον Δημήτρη Σαραϊδάρη. Με την πολύ καλή μας απόδοση κλείσαμε με τον καλύτερο τρόπο έναν μεγάλο κύκλο αφήνοντας μια τεράστια παρακαταθήκη. Η ελληνική Διαιτησία τιμήθηκε μέσω του προσώπου μου με τους ορισμούς και της θέσης, στα τελευταία έξι χρόνια, βάσει της παγκόσμιας οργάνωσης στατιστικής και ιστορίας, ανάμεσα στις δέκα καλύτερες του κόσμου. Οι Έλληνες Διαιτητές δεν έχουν να ζηλέψουν πάρα πολλά από τους ξένους συναδέλφους τους. Πρέπει, όμως, να πιστεύουν στους εαυτούς τους και να θέτουν καθημερινά μικρούς στόχους για να φτάσουν σ’ έναν μεγαλύτερο.
Μου έχει λείψει το γήπεδο τώρα που είμαι στις εξέδρες ως Παρατηρητής. Ωστόσο καταλαβαίνω πόσο δύσκολο είναι το έργο του Διαιτητή και θέλω να τον βοηθήσω να πετύχει .